Soms lopen we steeds opnieuw tegen dezelfde situaties aan. In relaties, in werk, in onze gezondheid of in onze emoties. Dan doe je nog zo je best, maar verandert er niets wezenlijks. Je blijft vastzitten in een patroon dat je herkent, maar dat je niet goed kunt doorbreken. Of je voelt je geblokkeerd, onzeker, of verliest telkens opnieuw de verbinding – met anderen, of met jezelf. Ondanks dat je het wilt veranderen, lijkt er onder de oppervlakte iets mee te sturen. Iets wat zich niet gemakkelijk laat vangen in woorden of verklaringen.
Een opstelling begint bij een vraag of verlangen – iets wat aandacht vraagt in jouw leven. Een opstelling begint meestal bij een vraag, maar leidt je vaak snel naar de diepere laag eronder: jouw echte verlangen. Samen maken we je vraag en verlangen helder, niet vanuit denken en verklaren, maar via voelen.
Wat is een familieopstelling?
Een familieopstelling is een ruimtelijke weergave van je innerlijke wereld. Het brengt je naar de wortels van patronen die zich herhalen, naar de plek waar jouw persoonlijke verhaal raakt aan het grotere verhaal van je familiesysteem.
Zonder dat je echte familie aanwezig is, geven we jouw vraagstuk letterlijk een plek in de ruimte met behulp van representanten (andere deelnemers) of voorwerpen. Deze representanten vertegenwoordigen elementen uit jouw systeem, zoals familieleden, gebeurtenissen, emoties, thema’s, delen van jezelf, verborgen verhalen, familiegeheimen, invloeden van de kerk, invloeden van oorlogen, daders, slachtoffers of andere invloeden. De representanten gaan intuïtief op een plek staan in een intuïtieve lichaamshouding. Wanneer zij op hun plek staan ervaren representanten – zonder voorkennis – emoties, spanningen, gevoelens en bewegingen die horen bij de persoon of het thema dat ze vertegenwoordigen. Soms stellen we vragen, maar meestal laten we vooral het beeld en de bewegingen spreken.
Zo ontvouwt zich als vanzelf een beeld van jouw systeem, waarin de onderlinge verhoudingen, blokkades of verstrikkingen zichtbaar worden. Daarmee komt informatie naar boven die vaak onbewust aanwezig is. Ook zonder woorden ontstaat er helderheid, beweging en ruimte. Dit werkt vaak diep door – niet alleen omdat je het ziet, maar vooral omdat je het voelt. Een opstelling kan zo beweging brengen in wat eerder vastzat.
“Wat eerst ongrijpbaar leek, wordt zichtbaar. Niet omdat je het snapt, maar omdat je het voelt. Dáár begint verandering.”
Wanneer is een familieopstelling helpend?
Familieopstellingen zijn krachtig bij terugkerende patronen of bij vragen waar geen duidelijke oorzaak voor lijkt te zijn maar waar je wel keer op keer in vastloopt. Ook diepe verlangens of thema’s zoals geld, gezondheid of werk kunnen via familieopstellingen worden aangekeken.
Voorbeelden van vragen, patronen of thema’s:
-Je komt steeds in eenzelfde soort relatie terecht. Je verlangt naar een liefdevolle, verbindende, stabiele relatie.
-Je wilt iets veranderen, maar het lukt je steeds niet. Wat wil het me laten zien?
-Je neemt in je gezin, familie of werk telkens eenzelfde rol op je, maar die je eigenlijk niet wilt.
-Je ervaart emoties of blokkades die je niet goed kunt plaatsen.
-Je merkt dat het gedrag van je kind iets in jou triggert. Waarin spiegelt hij mijn eigen pijn, wat wil het me vertellen?
-Je hebt moeite met je plek innemen of grenzen aangeven.
-Je verlangt ernaar gezien en gehoord te worden.
-Je bent vaak moe, draagt te veel of voelt je verantwoordelijk voor anderen.
Ook lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak kunnen een systemische oorsprong hebben. Systemisch werk kijkt dan niet naar symptomen, maar naar de onderliggende bewegingen en blokkades vanuit het familiesysteem.
Bij dit soort vraagstukken is het de moeite waard om systemisch te kijken: Wat speelt er op de achtergrond? Welke patronen draag jij misschien onbewust mee uit je familiesysteem, gebeurtenissen in het verleden, je voorouders?
Het gaat altijd om je eigen diepe zielswens. Zo nodig kijken we samen of je vraag nog concreter of verdiepender gemaakt kan worden.
"Het beeld, de fysieke ervaring en de gevoelens zeggen meer dan duizend woorden kunnen."
Online of live – individueel of in een groep
Opstellingen kunnen de volgende vorm hebben:
Individueel – Live of online.
Deze individuele vorm is krachtig en geschikt wanneer je liever één-op-één werkt. Individuele sessies duren ongeveer 1-1,5 uur.
Live in mijn praktijk vindt de opstelling plaats met poppetjes, vloerankers of visualisatie.
Online gaat een opstelling via vragen en visualisaties. Gevisualiseerde opstellingen blijken bijzonder transformerend te zijn.
In groepsverband – live of online.
In een live opstelling zijn andere deelnemers representant bij jouw vraag, en jij bent representant voor anderen. In groepsopstellingen werk je niet alleen aan je eigen vraagstuk, maar ben je dus ook representant voor anderen. Vaak word je intuïtief gekozen voor de representatie van een onderwerp of persoon die raakt in jouw eigen leven.
Dit levert vaak verrassend veel inzicht op in je eigen thema’s.
Groepsopstellingen vinden plaats in kleine, veilige groepen van 4 tot 6 deelnemers. Live sessies duren ongeveer een dagdeel, waarbij iedereen zowel representant is als gelegenheid krijgt om zijn eigen vraag op te stellen.
Ook als je geen eigen vraag inbrengt kun je meedoen als representant. Bijzonder genoeg word je vaak gekozen voor representaties die resoneren met je eigen thema’s. Het levert vaak diepe inzichten op en zijn helend– ook zonder dat je zelf 'aan de beurt' bent.
Relatieopstelling – voor stellen. Ook dat kan live in mijn praktijk of online. Een relatieopstelling duurt ongeveer 2-2,5 uur.
In partnerrelaties raken persoonlijke thema’s en familiedynamieken elkaar voortdurend. Wat jou triggert in de ander, is vaak iets ouds, iets dat je ooit hebt aangeleerd of overgenomen. Een opstelling kan dan veel helderheid geven over wat er tussen jullie speelt, waar het vandaan komt en geeft daarmee ruimte voor transformatie.
Een relatieopstelling kan op twee manieren:
1. Jullie stellen ieder je eigen vraag
Je onderzoekt je persoonlijke aandeel in de relatie. Bijvoorbeeld:
-Waarom lukt het me niet om me écht te verbinden?
-Waarom trek ik me steeds terug of stel ik me afhankelijk op?
-Waarom raakt kritiek van mijn partner me zo diep?
We doen twee individuele opstellingen, waarbij de een getuige is van het proces van de ander en vice versa.
2. Jullie brengen een gezamenlijke vraag in
In dit geval werken we met één opstelling waarin jullie samen zichtbaar maken wat er in jullie relatie leeft. Zo nodig zullen we jullie vraag vooraf concreter maken of verdiepen.
Soms is er een vraag die jullie allebei raakt. Bijvoorbeeld:
-Waarom raken we telkens weer in conflict?
-Waarom vinden we elkaar niet in de opvoeding? Waarom lukt het niet om op één lijn te komen over de kinderen?
-Waarom missen we verbinding, ook al houden we van elkaar?
In dit geval doen we één gezamenlijke opstelling waarin jullie samen het patroon onderzoeken. Daarbij kijken we ook naar jullie systemen van herkomst, want vaak speelde daar iets wat invloed heeft op jullie relatie.
“Hoe jij op je partner reageert, zegt iets over je partner, maar vooral over jezelf. In het systemisch werk zoeken we de beweging die beiden recht doet.”
Wat vraagt een opstelling van jou?
Een opstelling nodigt uit om open en nieuwsgierig te zijn naar wat zich wil laten zien – ook als dat ongemakkelijk is. Het is werk dat ruimte maakt voor datgene wat lang niet gezien is. Het nodigt je uit om niet langer te vechten tegen wat is, maar het onder ogen te zien. Zowel voor jou als vraagsteller, als voor de representanten. Want ook als representant kan een opstelling diepe persoonlijke inzichten geven.
Wees je ervan bewust dat een opstelling iets los kan maken op een wijze die woorden vaak overstijgt. Het opent, confronteert én biedt ruimte voor heling. Dat is niet altijd gemakkelijk, ook niet in de periode na een opstelling. Het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn en verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen proces.
“De steen die jij hebt neergelegd hoeft de generatie na jou niet meer te dragen.”
Ben je benieuwd of een familieopstelling iets voor je is of wil je je aanmelden? Kijk in de agenda op deze website voor de data van de komende groepsopstellingen en meld je aan of neem eerst contact op.
“Soms is het niet de situatie die verandert, maar de manier waarop jij je tot de situatie verhoudt. Dát maakt het verschil.”
Familieopstellingen & primaire reflexen
Bij het werken met familieopstellingen in combinatie met primaire reflexen ontstaat vaak een diepe laag van heling: overlevingsreacties van het lichaam en belemmerende dynamieken uit het familiesysteem komen samen.
Soms ontstaat de combinatie van beide methoden heel natuurlijk. Soms kiezen mensen heel specifiek voor uitsluitend primaire reflexbehandelingen. Soms wordt gekozen voor alleen een opstelling(-en). Meestal wordt begonnen met primaire reflexen, zo nodig aangevuld met één of een aantal opstellingen.
Laten we samen kijken wat voor jou nodig is.